DTS2

Zo vrij als een vogel

Zonder hen zou de gordijnen in de theaters van deze wereld letterlijk gesloten blijven. De toneeltechnici van DTS2 in Groningen zijn gespecialiseerd in het automatiseren van theaters. Ze zetten het toneel letterlijk in beweging, zoals het Spuitheater in Den Haag. NORD DRIVESYSTEMS was de partner voor het moderniseren van de aandrijftechniek. Resultaat: complete vrijheid van beweging voor het gehele systeem.

CASE STUDY
PRODUCTEN

Het Theater aan het Spui, onderdeel van het Nationale Theater, is gevestigd in het centrum van Den Haag aan het Spuiplein, het culturele hart van de stad. Het is opgericht in 1993 en heeft twee auditoria: een groot auditorium met 346 stoelen en een klein auditorium met 162 stoelen. Zoals de meeste Nederlandse theaters was het kleine theater aan het Spuiplein uitgerust met automatisch bestuurde elektromechanische toneel- en aandrijftechniek. In de loop der jaren was deze echter verouderd en DTS2 uit Groningen kreeg de opdracht het systeem te vernieuwen. DTS2 is gespecialiseerd in het ontwikkelen, ontwerpen, installeren en onderhouden van uiterst complexe automatische theaterinstallaties en besturingssystemen en heeft hiermee al vele jaren ervaring. Toch waren de omstandigheden in Den Haag alles behalve normaal, zelfs voor ervaren experts. "Er was zeer weinig ruimte beschikbaar onder het plafond voor de installatie van alle apparatuur met traverses, lichtinstallaties en takelapparatuur," aldus Eeuwe Vos, directeur van DTS2. Dit was een grote uitdaging, die de theaterspecialisten uiterst intelligent hebben opgelost.

De nieuwe installatie maakt elke gewenste beweging mogelijk

De gehele bestaande installatie werd vervangen, het aandrijfsysteem gemoderniseerd en de elektronica op de laatste stand van de techniek gebracht. De oude inflexibele vaste installatie is nu verbouwd tot een extreem variabel systeem. Drie bewegende bruggen, twaalf hijssystemen voor decors en diverse kettingtakels garanderen een optimale flexibiliteit en maken het mogelijk om decors, gordijnen, decoraties, decorstukken, verlichting, geluidsapparatuur etc. naar elke plek in het auditorium te verplaatsen. De bruggen worden op afstand bediend en hebben een spanwijdte van 16 meter. De hijssystemen zijn op een afstand van 20 cm van elkaar gemonteerd en kunnen met een snelheid van 2 m/min over de gehele lengte van de zaal (25 meter) worden verplaatst. Ze takelen lasten van 300 kg (max. 500 kg) met een snelheid van 0,8 m/s (max. 1,2 m/s). Aan elke zijde is een motorreductor geïnstalleerd. Ook de kettingtakels zijn zeer flexibel: ze kunnen zowel over de gehele lengte van de zaal als ook in de breedte worden verplaatst. Met SIL3 wordt aan de strengste veiligheidsstandaarden voor theaters voldaan. Zo zijn alle Exit-Controllers, omvormers en remmen van de winches dubbel uitgevoerd.

Aandrijvingen van NORD treden krachtig op

Circa 40 aandrijvingen van NORD DRIVESYSTEMS, een van 's werelds toonaangevende leveranciers van een compleet assortiment elektrische, mechanische en elektronische aandrijftechniek, zorgen ervoor dat alles blijft bewegen. De aandrijfspecialist uit Bargteheide heeft meer dan twintig jaar ervaring met toneeltechniek en kent de wensen van de branche. De aandrijfoplossingen van NORD zijn compact, robuust, dynamisch, stil en uiterst veilig. Ze zijn eenvoudig te installeren en onderhouden. NORD heeft voor het Theater aan het Spui drie verschillende typen motorreductoren geleverd: tweetraps NORDBLOC.1 tandwielreductoren met vermogens van 0,75 kW en tweetraps vlakke tandwielreductoren met vermogens van 2,2 en 4 kW. Hierbij worden de tandwielreductoren voor alle horizontale en de vlakke reductoren voor alle verticale bewegingen gebruikt. Het grote voordeel hiervan is het compacte en tegelijk krachtige ontwerp. De vlakke tandwielreductoren nemen door hun vorm slechts weinig ruimte in. Ook de tandwielreductoren zijn uiterst compact. De betrouwbare reductoren met een eendelig "Blockgehäuse" zijn geschikt voor elke last. Het "Blockgehäuse"-ontwerp maakt hoge axiale en radiale belastingen mogelijk. Het is daarnaast zeer betrouwbaar, uiterst duurzaam en geluidsarm. Dat zijn stuk voor stuk ideale eigenschappen voor gebruik in theaters.

Succesvolle samenwerking

DTS2 en NORD DRIVESYSTEMS werken al vele jaren samen en hebben samen al een groot aantal projecten gerealiseerd. De toneeltechnici uit Groningen waarderen niet alleen de hoge kwaliteit en betrouwbaarheid van de aandrijvingen van NORD, maar ook het co-engineeren aan de aandrijfspecialist. "Wij hebben behoefte aan een betrouwbare partner die voor ons de beste oplossing ontwerpt, die verstand heeft van de bijzondere eisen voor de toneeltechniek en ook thema's als veiligheid en wettelijke voorschriften onder de knie heeft," zo zegt Vos. "NORD heeft ons tijdens het gehele project met groot engagement en vakkennis terzijde gestaan. De technische ondersteuning en de service van NORD zijn zeer opmerkelijk." Voor de optimalisering van de benodigde aandrijfoplossing biedt NORD zijn modulaire productsysteem aan, waarvan de componenten eenvoudig en ongecompliceerd aan de individuele wensen van de klanten kunnen worden aangepast. De co-engineering van NORD omvat verder ook thema's als energie-efficiënte, variantenreductie en het voldoen aan wettelijke normen en veiligheidsvoorschriften. "Vooral dat laatste punt is in de theaterbouw zeer belangrijk," aldus Eeuwe Vos. "In het theater is het donker en er worden op diverse plaatsen zware lasten verplaatst, zonder dat de acteurs veiligheidskleding dragen. Iedereen moet op de techniek kunnen vertrouwen. Daarom moet het veilig en betrouwbaar werken."

Ruimte door speciale ontwerpen

Door de beperkte ruimte werd elke centimeter in het Haagse theater optimaal benut. Normaal gesproken is er voor de loopbruggen een vrije hoogte van minimaal 2,20 meter nodig. In het Theater aan het Spui was er echter slechts 2,50 meter in totaal beschikbaar, dus 30 cm voor het complete systeem. "Het heeft ons heel wat ingenieurs- en ontwerpwerk gekost om alles in zo'n kleine ruimte te passen," herinnert Vos zich. Om ruimte te sparen, werden de beweegbare zijbruggen iets lager geplaatst. De besturingskasten, die normaal op de winches zijn gemonteerd, werden gekanteld en de kettingtakels werden op de traverse geplaatst, in plaats van op hun normale positie onder. De traverses werden ook speciaal voor dit project ontwikkeld. Ze zijn intern bekabeld met stroom- en datakabels, zodat de spotlichten alleen hoefden te worden aangesloten. Het resultaat is een klein kunstwerk. Eeuwe Vos: "Dit is voor ons een geheel nieuwe manier om theaters te bouwen, in het bijzonder kleine theaters. Het nieuwe flexibele ontwerp biedt meer mogelijkheden voor het gebruik van het toneel. Het is ook niet nodig om extra apparatuur te huren, want alles is al ter plekke."